بخش‌خصوصی ناکام

کدخبر: ۱۰۱۰
دکتر علی‌اصغر سعیدی، استاد اقتصاد دانشگاه تهران طی دو دهه اخیر پای در راه تحقیق و پژوهش گذاشته و مجموعه کتاب‌های «موقعیت تجار و صاحبان صنایع در ایران عصر پهلوی» را به رشته تحریر درآورده است. این مجموعه کتاب‌ها که نتیجه مصاحبه با مدیران، اعضای خانواده و کارگران این شرکت‌ها و موسسانش و همچنین بررسی اسناد مهم آن دوره است، به‌خوبی نشان می‌دهد، بر خلاف ادعای مطرح، بسیاری از شرکت‌ها و بنگاه‌های موفق آن دوره، حاصل هوش و ذکاوت سرمایه‌گذارانش بوده که البته در پرتو سیاست‌های اقتصادی مناسب آن دوره، موجب رشد و شکوفایی صنعتی ایران هم شد؛ اما چرا دیگر این تجربه‌ها تکرار نمی‌شود؟
بخش‌خصوصی ناکام

علی‌اصغر سعیدی در این زمینه می‌گوید: اگر خاطره مصادره‌ها از ذهن تاریخی کارآفرینان و صنعتگران پاک نشود، آنها در مورد میزان سرمایه‌گذاری همیشه با ابهام روبه‌رو هستند.

اگر پذیرفته شود که آنها افرادی سیاسی نبودند و خاطره پیشین با حمایت از سرمایه‌گذاری خصوصی رفع شود، می‌توان بازهم امیدوار به ظهور و فعالیت صنعتگرانی از آن جنس بود. او همچنین تفاوت صنعتگران عصر پهلوی با حال‌حاضر را چنین بیان می‌کند: مهم‌ترین تفاوت همان وجود اندیشه ترقی در نسل اول صنعتگران ایران بود؛ برای نمونه، در آرشیو ملی انگلستان سندی دیدم که از قدرت فوق‌العاده صنعتگران ایرانی در مقابل سفرای خارجی حکایت می‌کند.

براساس آن سند، صنعتگران به‌راحتی و با اعتماد به‌نفس بالا می‌توانستند از سفرا انتقاد کنند و یا به تنهایی با یک کشور خارجی قرارداد ببندند. به نظر من، مشکل امروز، نبود یک بخش‌خصوصی قدرتمند است.

 منبع «موقعیت تجار و صاحبان صنایع در ایران عصر پهلوی»