آخرین اخبار گرانی

  • با وجود آنکه در دوره رضاشاه امنیت و ثبات سیاسی افزایش پیدا کرد و کارهای اقتصادی بزرگی انجام شد، اما عملکرد اقتصادی دولتمردان در این دوره با انتقاداتی روبه‌رو است. به‌خصوص آنکه بعد از تبعید رضاشاه، فضای داوری درمورد عملکرد اقتصادی این دوره فراهم شد. از نمایندگان مجلس و وزیران تا روزنامه‌نگاران انتقادات تند و تیزی را علیه این دوره آغاز کردند.

  • پژوهندگان تاریخ و وقایع‌نگاران دوره قاجار سال ۱۲۸۸ هـ . را سال قحطی همه جاگیر در ایران دانسته‌اند. در نیمه دوم سده گذشته، بارها قحطی در ایران اتفاق افتاد و خشکسالی‌ها، که گرسنگی و طاعون و وبا در پی داشت، بسیاری از مردم را به دیار نیستی فرستاد. تلفات این بلایا را تا ۱۰ درصد جمعیت نوشته‌اند. عبدالله مستوفی درباره قحطی سال ۱۲۸۸ نوشته است: «از یکی دو سال پیش، کم بارانی شروع و گرانی و تنگی خواربار…

  • در ایران دوران معاصر حداقل سه مقطع بحران اجتماعی ناشی از قحطی نان قابل ذکر است:

  • جورج ایستمن (George Eastman)، مخترع آمریکایی اواسط اکتبر سال ۱۸۸۳ امتیاز تولید عکس را به دست آورد. مورخان از ایستمن به‌عنوان کسی که صنعت عکاسی را به نفع عموم مردم تغییر داده است، یاد می‌کنند. او در سال ۱۸۵۴ در یکی از روستاهای نیویورک دیده به جهان گشود.

  • پدیده خشکسالی ناشی از نیامدن باران و نزولات جوی است. ایران به لحاظ جوی با توجه به قرار گرفتن بین دو رشته کوه البرز و زاگرس که مانع ورود بادهای مرطوب دریای خزر و مدیترانه به بخش مرکزی است سرزمین گرم و خشک محسوب می‌شود.

  • بحران‌های اقتصادی که در عصر ناصری به تدریج شدت می‌یافت، پیامدهایی همچون گرانی نان و قحطی‌ها را در پی داشت. گرانی و قحطی نان در بسیاری از موارد در جوامع شهری به بلواهای نان و اعتراض مردم به حکومت منجر می‌شد. عواقبی که این بلواها برای اعتبار حکومت و همچنین اقتصاد کشور در پی داشت، حکومت را دچار هراس و نگرانی می‌کرد.

  • آنچه در پی می‌آید، بخشی از سفرنامه «هینریش بروگش» دیپلمات و خاورشناس آلمانی است که در سال ۱۸۵۹میلادی به عنوان سفیر پروس به ایران آمد و سپس در سفر دوم خود این سفرنامه را درباره مسائل روزمره ایرانیان و دربار ناصرالدین شاه نوشت:

  • پرویز ناتل خانلری، وزیر فرهنگ، در سرآغاز کتاب‌های درسی دبیرستان، چاپ ۱۳۴۲ چنین نوشته است: در بیست سال اخیر وزارت فرهنگ تالیف و چاپ کتاب‌های دبیرستان را آزاد اعلام کرد، به امید آنکه با ایجاد رقابت سالم روزبه‌روز کتاب‌های مطلوب‌تر فراهم آید.

  • در دوره قاجار کنترل زیادی بر بازار وجود نداشت؛ درگیری‌های ایران با دو قدرت بزرگ روس و انگلیس و خوش‌گذرانی‌های برخی از شاهان قاجار مانع از توجه جدی به این مقوله می‌شد. گرانی و کم‌فروشی رواج داشت و قحطی‌های گاه و بیگاه مردم را به ستوه در می‌آورد.