آخرین اخبار روسیه
-
بحران اقتصادی و فروپاشی سیاسی قاجار
بخشی از گزارش سرمورتیمر دوراند که در اواخر سالهای قرن نوزدهم از ایران تهیه شده است: .... ایران بسیار بد اداره میشود و شرایط کلیاش رضایتبخش نیست. وضع مالیاش خراب است. منابعش دست نخورده مانده است و تجارتش رونقی ندارد. بعضی نشانههای شورش و ناآرامی در کشور هم دیده میشود. ضمنا ارتشی هم وجود ندارد که دولت بتواند با استفاده از آن اقتدار خود را حفظ کند. نفوذ روسیه، که در مقابل ما قرار دارد، در…
وصف شهر کازرون
بارون کلمنت اوگوستوس دوبد (۱۸۴۶-۱۷۷۷) سیاح انگلیسیالاصل تبعه روسیه بوده است. وی در محدوده زمانى قتل گریبایدوف (بهمن ه. ش۱۲۰۷)، در سمت نایب اولى سفارت روسیه در تهران انجام وظیفه مىکردهاست. او به مناطق لرستان و خرم آباد سفر کرده و ماجرای این سفر را در کتابی تحت عنوان «سفر نامه لرستان و خوزستان» روایت کرده است.
بازسازی صنعتی
مرتضی قلیخان هدایت دومین پسر مخبرالدوله در شعبان ۱۲۷۳ متولد شد (چرچیل، ۱۳۶۹:۱۱۴). در هفت سالگی در ردیف غلام بچگان سلطنتی درآمد و صرف و نحو عربی و مقدمات را فرا گرفت.
اوراق نامکشوف
یکصد سال پس از وقوع تاریخ مشروطه هنوز لایهها و زمینهها و پیامدهای آن به درستی شناخته نشده است؛ ضمن اینکه بسیاری از اسناد مرتبط با آن دوره مهم و تاریخ ساز در بایگانی دول انگلیس و روسیه و فرانسه خاک میخورد. آنچه میخوانید بخشهایی از یک گفتوگو با زنده یاد ایرج افشار، محقق و مورخ مشهور است:
کشمکشهای توسعه
در ۲۹ شعبان ۱۳۱۶ﻫ.ق (۲۲ دی ماه ۱۲۷۷)، درحالیکه تکمیل راه شوسه و پلهای آن در ارتفاعات جنوب منجیل نیازمند چند ماه کار سنگین بود کنسول روسیه در رشت ضیافت ناهاری را برپا کرد که سعدالسلطنه، منتظمالملک (کارگزار ارشد خارجه)، مدیر کمپانی راه و تعدادی از اعیان بومی و روسی در آن شرکت داشتند. هدف از این میهمانی، ابطال توافقنامه ۲۰ جمادیالثانی ۱۳۱۳ کمپانی با اهالی گیلان بود.
بازی بزرگ روس و انگلیس
«بازی بزرگ» یا رقابت دو امپراتوری توسعهطلب روسـیه و بریتانیـا در قـرن نـوزدهم بـرای سروری بر آسیای مرکزی واقعیتی بود که ایران ناخواسته درگیر آن شد. اسـتراتژی، قواعـد و تاکتیکهای این بازی که در طول زمان تعریف و به تناسب شرایط دسـتخوش تغییـر شـد، شامل تاسیس نمایندگی سیاسی و کنسولگریهای این دو قدرت در ایران نیز میشد.
مصالحه پس از منازعه
مسافرت به ایران به همراه سفیرکبیر روسیه در سال ۱۸۱۷م.، عنوان سفرنامهای است که توسط موریس دوکوتزبوئه، فرزند نویسنده بزرگ آلمان، آگوست دوکوتزبوئه نگارش شده است. موریس دوکوتزبوئه با همراهی سفیرکبیر روسیه همزمان با پادشاهی فتحعلیشاه قاجار و ولیعهدی عباس میرزا به ایران سفر کرده و پس از مراجعتش از ایران با اجازه سفیرکبیر، مشاهدات خود را نگاشته و مدعی است که مکتوباتش مفید و مطابق حقایقی است که با چشم…
رقابت با روسها
بریتانیا در دوران قاجاریه بهرغم نداشتن اتباع و بازرگانانی در ایالات جنوبی دریای مازندران، یک کنسولگری در رشت و یک نمایندگی کنسولی در استرآباد تاسیس کرده بود که صرفا هدف سیاسی در برداشت. از جمله رقابت دو امپراتوری توسعهطلب روسیه و بریتانیا در قرن نوزدهم برای حکمرانی بر سرزمینهای آسیای مرکزی بود که ایران را ناخواسته درگیر آن کرد.
ستارهای در سالهای تاریک
اختر، اگر ضمیمه فارسی تقویم وقایع، نخستین روزنامه ترکی عثمانی را نادیده بگیریم، اولین روزنامه فارسی است که شماره اول آن در ۱۶ ذیحجه ۱۲۹۲/ ۱۳ ژانویه ۱۸۷۶، در استانبول به انتشار آغازیده و با وجود توقفها و توقیفهای کوتاه و بلندمدت، در حدود ۲۱ سال پاییده است. ضمیمه یادشده در فاصله سالهای ۱۲۴۷-۱۲۵۳ ق/ ۱۸۳۲-۱۸۳۷ م، یعنی پیش از انتشار کاغذ اخبار- نخستین روزنامه چاپشده در ایران- در استانبول و…
گذار از سنت به دانش غربی
مرتضی قلیخان هدایت دومین پسر مخبرالدوله در شعبان ۱۲۷۳ متولد شد. در هفت سالگی در ردیف خادمان سلطنتی درآمد و صرف و نحو عربی و مقدمات را فراگرفت. در مسافرت ناصرالدین شاه به عتبات همراه با برادر کوچکترش مهدی قلیخان (مخبرالسلطنه آینده) جزو خادمان موکب شاه بود. در ۱۲۸۸ ق وارد دارالفنون شد و متکی بر موقعیت پدر و عمویش، جعفر قلیخان نیرالملک عازم اروپا شد.