آخرین اخبار ذهن
-
قدمی به چپ و راست نگذاریم
سید حسن تقیزاده در نامه مورخ ۲۶ بهمن ۱۳۲۶، خطاب به وزارت امور خارجه به موضوع نفت و مقاصد شوروی و انگلیس و آمریکا پرداخته است و از مقوله سیاست «موازنه منفی» سخن به میان آورده و طبعا نظرش به نظریهای است که دکتر محمدمصدق در آن وقت عنوان و مصطلح کرد.
روایت انسانی از تاریخ
مکتب آنال به عنوان انقلابی در شیوه تاریخنگاری، با انتشار مجله «آنال اقتصادی اجتماعی» در سال ۱۹۲۹ به جامعه روشنفکری فرانسه معرفی شد و طی زمانی نه چندان طولانی با توجه به مولفههای مترقی خود و انتقادات بنیادینش به فضای خموده رشته تاریخ در دپارتمانها و دبیرستانهای فرانسوی، توانست به قول موسسانش تاریخ بیروح رایج در این کشور را به تاریخی «انسانی» و «جامع» تبدیل کند.
باج و خراج قدیم و مالیه جدید
هنگامی که سخن از پیشینه برنامه و بودجهنویسی در ایران به میان میآید نامهایی چون «اعتمادالدوله» وزیر اعظم عصر صفویه، «مستوفیالممالک» بودجهنویس عصر قاجار و «صنیعالدوله هدایت» وزیر مالیه عصر مشروطه خواهان به ذهن اقتصاددانان متبادر میشود.
جنون آزادیخواهی
میرزا علی دیوسالار مشهور به سالار فاتح (۱۲۴۵- ۱۳۲۶ ه ش) ملاک زمین، تاریخ شناس انقلابی ایرانی بود. پس از فتح تهران به دست مشروطه خواهان او به کفالت نظمیه تهران برگزیده شد. در اینجا بخشهایی از خاطرات او را از روزگار مشروطه، میخوانید: به زودی تلگراف بمباردمان عمارت پارلمان و استیلای دولتیان و انفصال مجلس اعلان شد.
طب در دانشگاه جندی شاپور
هرگونه بیان و اظهارنظری در خصوص تاریخ طب ایران، ناخودآگاه نام جندی شاپور و دانشگاه پرآوازه آنرا در ذهن انسان زنده میکند. نقش غیرقابل انکاری که این شهر در جمعآوری و تکوین علوم دنیای قدیم و بهخصوص علم طب دارد، بر هیچ محققی پوشیده نیست.
بادهای غربی و نسیم رهایی
انقلاب مشروطه، یکی از مهمترین تحولاتی است که تاریخ معاصر ایران را از تاریخ گذشته آن جدا کرده و حیات سیاسی و اجتماعی جدیدی را برای ایران رقم زده است.
نماد توسعه و نوگرایی ایرانیان
هنوز چند سال بیشتر از اختراع و پیدایش قطار و راهآهن، در سال ۱۲۴۳ ه ق/ ۱۸۲۸ م نگذشته بود که در سال ۱۲۴۷ ق/ ۱۸۳۱ م فکر احداث خطآهن از طریق قلمرو عثمانی تا خلیجفارس به ذهن صاحبمنصبان و دولتمردان انگلیسی رسوخ کرد. در سالهای بعد این فکر پختهتر و پروردهتر شد و به شکل طرحها و نقشههایی از سوی برخی از مهندسان انگلیسی مطرح شد. گویا نخستینبار در سال ۱۲۶۶ ق/ ۱۸۵۰ م استفن سن، مهندس انگلیسی همزمان…
گذشته را نابود میکنیم!
روشن است که بهصرف دیدن این چند قطعه عکس نمیخواهم بگویم که مردم در فرنگ، ابدا به بناها و کوچهها و خیابانهایشان دست نمیزنند؛ ولی این هم معلوم است آنها مثل ما عطش نوسازی یا شاید نیازی به هر روز عوض کردن ساختمانها و معابر ندارند. چرایش بماند که مایه هزاران ساعت بحث است.
خاستگاه مهم تولید دانش
اگر چه دانشگاه جندیشاپور در زمان شاپور اول تاسیس شد و پادشاهانی مانند شاپور دوم نیز برای توسعه آن تلاش کردند، ولی اوج شکوفایی این مرکز در عهد خسرو انوشیروان بود. این پادشاه میخواست همچنانکه تیسفون در جهان سیاست، مهمترین مرکز شرق شده بود؛ دانشگاه جندی شاپور، در جهان دانش و فرهنگ به پایگاهی بالاتر از آن برسد.
«آمارتیا سن» نظریهپرداز توسعه و آزادی
آمارتیا سن سوم نوامبر سال ۱۹۳۳ در شهر سانتین کتان در ایالت بنگال هند متولد شد. او یکی از چهرههای شاخص نظریه رابطه توسعه و آزادی در دنیای معاصر است. آمارتیاسن مدرک لیسانس خود را در سال ۱۹۵۳ از دانشگاه کلکته گرفت و برای ادامه تحصیل به انگلستان رفت و در سال ۱۹۵۹ از دانشگاه کمبریج دکترا گرفت.